Verminderde vetvertering en suikerziekte

Minder opname van voedingsstoffen door gebrek aan enzymen

Bij veel mensen met CF zijn de kanaaltjes in de alvleesklier (pancreas) verstopt. Die kanaaltjes transporteren normaal gesproken de pancreasenzymen naar de dunne darm. Deze enzymenEnzymen zorgen ervoor dat voedsel in de darm wordt verteerd en vervolgens opgenomen. zorgen ervoor dat voedsel wordt verteerd en opgenomen. Bij mensen met CF is, door het gebrek aan enzymen, de voedselvertering niet optimaal (vooral de vertering van vet). Het lichaam kan hierdoor onvoldoende voedingsstoffen opnemen, wat tot ondervoeding kan leiden. Veel mensen met CF gebruiken pancreasenzymen voor de maaltijd of bij tussendoortjes om de vertering van voeding en opname van voedingsstoffen te bevorderen.

Diabetes door het hebben van CF

Als de alvleesklier erg beschadigd raakt dan kan er een vorm van suikerziekte ontstaan: CF-gerelateerde diabetes (CFRD). Vaak gebeurt dit al in de puberteit. CFRDCF-gerelateerde diabetes, een vorm van suikerziekte. komt voor bij ongeveer 30% van de mensen met CF.

Oorzaak van CF-gerelateerde diabetes

CF-gerelateerde diabetes ontstaan als in de alvleesklier verlittekeningNormaal weefsel gaat kapot en niet-functioneel littekenweefsel komt ervoor in de plaats. optreedt. In de alveesklier liggen namelijk de zogeheten ‘eilandjes van Langerhans’ die insulineHormoon in het lichaam dat de hoeveelheid suiker in het bloed reguleert. produceren. Als door verlittekening de eilandjes van Langerhans kapot gaan, wordt er niet meer genoeg insuline geproduceerd. Bij te weinig insuline of geen insuline wordt o.a. de bloedsuikerspiegel niet meer goed gereguleerd.

Symptomen die op CFRD kunnen wijzen, zijn:

Testen op diabetes

Internationaal is afgesproken om mensen met CF jaarlijks te testen op CF-gerelateerde diabetes als ze tien jaar of ouder zijn en als ze enzymen slikken bij voedselinname omdat de alvleesklier niet voldoende werkt. De test heet een glucosetolerantietest(GTT) Bepalen of bloedsuikerwaarden afwijkend zijn na het nuttigen van een suikerhoudende drank. (GTT). Als de uitslag geen duidelijk antwoord geeft zijn er aanvullende testen beschikbaar zoals het controleren van de glucosewaardenConcentratie van glucose (suikers) in het bloed. (1 tot 2 uur na het nuttigen van een maaltijd) of een continu glucosemetingsysteem(CGMS) Een apparaatje dat continu de concentratie van glucose (suikers) meet in het bloed. (CGMS).

Behandeling van CF-gerelateerde diabetes

CFRD wordt behandeld met insuline, die subcutaanOnder de huid. wordt gespoten. De dieetadviezen zijn anders dan bij andere vormen van diabetes. Mensen met CF hebben energierijke voeding nodig. Daarom is het belangrijk dat de insulinebehoefte wordt aangepast aan het bestaande dieet en niet andersom. Ook de insulinebehoefte is per individu verschillend en het is belangrijk dat het multidisciplinaire team in het ziekenhuis voor iedereen een advies op maat geeft.

Complicaties

Bij CFRD kunnen complicaties in de kleine bloedvaatjes optreden in de ogen, nieren en zenuwen. Als je CFRD hebt, wordt bij het jaarlijkse grote onderzoek in het CF-centrum de functie van de nieren gecontroleerd door middel van bloed- en urineonderzoek. Oogheelkundig onderzoek wordt minder frequent gedaan. Complicaties van de zenuwen worden onderzocht door de neuroloog als er klachten zijn.

• Terug naar symptomenoverzicht »