Kruiden en planten

Al eeuwenlang gebruiken mensen kruiden en planten op een medicinale wijze, bijvoorbeeld om infecties te bestrijden. Tegenwoordig is het gebruik van dergelijke natuurproducten weer in opmars. Het nadeel is dat weinig onderzoeksgroepen hier onderzoek naar doen, en dat veel mensen op eigen houtje dingen proberen. Om de zin van natuurproducten te onderzoeken, is het van belang dat er meer onderzoek wordt gedaan naar de werking en veiligheid en dat tegelijkertijd mensen hun ervaringen (ook de slechte) delen met hun behandelend arts.

Gebruikers van bijvoorbeeld hennepzaadolie verwijzen vaak naar de artikelen van E. Fride uit 2001 en 2002. Het ene artikel verwijst naar het andere artikel voor onderzoeksresultaten over verbeterde eetlust bij muizen, bij gebruik van een component van hennep. De resultaten uit dit onderzoek zijn niet één op één te vertalen naar voordelen voor mensen met CF. Verder zijn er maar weinig artikelen te vinden.

In 2011 is een onderzoek gepubliceerd waarbij de vruchtbaarheid van mannelijke muizen met CF verbeterde door cannabis. In de jaren daarna zijn er door deze groep geen nieuwe resultaten meer gedeeld en zijn deze ook niet bevestigd door andere onderzoeksgroepen. Dat hennep ontstekingsremmend en diarreeremmend kan werken, is onderzocht en bevestigd in 2005 door één onderzoeksgroep.

In 2018 is er nog een onderzoek gepubliceerd waarmee is ontdekt dat CFTR-eiwitHet chloridekanaal waarvan de werking verstoord is bij mensen met CF en dat belangrijk is voor een goede balans tussen water en zout (goed slijm) in ons lichaam. werd geremd door het psychoactieveInvloed op de hersenen (op het gebied van gedrag en beleving). bestanddeel van hennep: THCDe werkzame stof van hennep, Tetrahydrocannabinol.. Volgens experts kun je spreken van hennep als de cannabisplant weinig THC bevat, en heet het wiet als het THC-gehalte heel hoog is. Het nadeel van wiet is dat het daardoor verslavend kan werken. Tegelijkertijd zijn goedgekeurde medicijnen soms ook verslavend, zoals kalmeringsmiddelen (bijv. benzodiazepines) of morfine. Wiet geeft daarnaast ook een verhoogd risico op acute psychiatrische stoornissen en langdurig, regelmatig gebruik kan leiden tot verminderd denkvermogen (cognitief functioneren). Hoe het dan precies zit met hennep en een laag gehalte aan THC, is nog niet helemaal duidelijk. Kortom, de gezondheidsbevorderende werking van hennep en bestanddelen kan nog verder worden onderzocht.

Genistein komt van nature voor in planten, zoals de sojaboonplant. Het is een CFTR-potentiatorGeneesmiddel dat het CFTR-eiwit (chloridekanaal) helpt om meer chloride door te laten voor een betere slijmlaag., net zoals het medicijn ivacaftor (Kalydeco), dat er voor zorgt dat het chloridekanaalHet CFTR-eiwit dat zorgt voor transport van chloride de cellen uit. Chloride trekt water aan zodat er een goede slijmlaag wordt gevormd. vaker open is om chloor door te laten. Zo wordt de water-en-zoutbalansDe balans van water en zout in het lichaam is essentieel voor een goede werking van veel processen. in het lichaam verbeterd. Maar genistein is niet zo effectief als ivacaftor (Kalydeco) en wordt snel door het lichaam afgebroken. In experimenten met minidarmpjesKleine klompjes darmcellen waarop medicijnen getest kunnen worden die de oorzaak van CF aanpakken. van mensen met CF was genistein goed in het herstellen van de CFTR-functieHoe goed het CFTR-eiwit werkt als chloridekanaal., zeker in combinatie met andere CFTR-modulatorenMedicijnen die de oorzaak van CF aanpakken.. Vervolgens zijn er studies met mensen met CF gedaan in het UMC Utrecht. De resultaten van de laatste studie (waar mensen ivacaftor (Kalydeco) en genistein gebruikten) moeten nog bekend worden. Genistein werkt niet alleen op CFTR-eiwit, maar lijkt bijvoorbeeld ook op oestrogeenHormoon dat van nature in het lichaam aanwezig is.. Omdat genistein op verschillende processen in het lichaam ingrijpt, is het extra lastig om iemand ermee te behandelen, omdat niet elke werking wenselijk is en de werking afhangt van de dosering.

Curcumin is het hoofdbestanddeel van de kurkumaplant en wordt veel gebruikt in de keuken als kruid en als kleurstof. De heilzame werkingen die zijn beschreven zijn o.a. anti-ontstekende werkingen. Curcumin wordt, net als genistein, slecht in het lichaam opgenomen en snel weer afgebroken. Voor CF is er in minidarmpjes onderzoek gedaan naar curcumin. Op zichzelf deed curcumin niet genoeg. Maar samen met genistein en ivacaftor (Kalydeco) werd de CFTR-functie in minidarmpjes een stuk verbeterd. Naar aanleiding van deze resultaten is er een studie met mensen met CF gedaan in het UMC Utrecht. Het bleek dat curcumin geen toegevoegde waarde had bovenop de andere geteste producten. Op zichzelf lijkt curcumin de CFTR-functie dus niet te verbeteren.

Essentiële oliën

Essentiële of etherische oliën zijn de bestanddelen die de geur geven aan de plant waar ze in zitten. De algemene werking verschilt per olie en kan bijvoorbeeld pijnbestrijding, anti-stress, of het tegengaan van misselijkheid zijn. Er worden ook onderzoeken gedaan naar de antibacteriële werking van essentiële oliën, tegen bacteriën waar veel mensen met CF last van hebben. Hieruit bleek o.a. dat de groei van multiresistenteOngevoelig voor meerdere antibiotica, zoals bacteriën soms zijn. bacteriën geremd kon worden door de essentiële olie van oregano en dat biofilmsGrote hoeveelheden samengeplakte bacteriën in de longen. van bacteriën werden afgebroken door een bestanddeel van de essentiële olie van de kaneelboom. Deze onderzoeken zijn alleen in het laboratorium uitgevoerd. Daarom is het niet bekend of het bij mensen net zo goed werkt.

Ondanks dat het natuurproducten zijn, kennen essentiële oliën ook een aantal gevaren. Het is niet goed om de oliën lang achter elkaar te gebruiken. Meestal worden de oliën aangebracht op de huid, maar soms ademen mensen ze (verdund!) in. Het advies online is om dit onder begeleiding van een aromatherapeut te doen, maar er zijn ook mensen die aangeven dat je nooit essentiële oliën zou moeten innemen/inademen. De olie moet altijd verdund worden, bij elke toepassing, want de oliën zijn erg geconcentreerd. Hierdoor bestaat het risico dat de oliën niet voldoende verdund zijn, waardoor er gevaar ontstaat voor overdosering. Bij sommige essentiële oliën is overdosering extra gevaarlijk voor kinderen. Kortom, zelf experimenteren met essentiële oliën wordt afgeraden. Tegelijkertijd lijken sommige oliën veelbelovend qua antibacteriële werking. Er worden nog steeds onderzoeken gedaan naar deze producten.

Er is een artikel verschenen waarbij onderzoekers de werking van manuka honing in het laboratorium hebben getest. Uit hun onderzoek blijkt dat manuka honing alle verschillende versies van Pseudomonas infecties kon remmen, terwijl conventionele antibiotica dat vaak niet konden. De honing had geen effect meer als het werd gecombineerd met een antibioticum. Het nadeel van de studie is dat er alleen in het laboratorium getest is, hoe dat bij mensen gaat is nog onbekend. Ook het daadwerkelijk behandelen van de luchtwegen, mocht het zover komen, kan lastig worden. Meer informatie is te vinden in het originele artikel en via de website van CF News Today.