Afweerreactie bij kinderen met CF die starten met Orkambi*

Geschreven door Koen van Aerde, arts-onderzoeker bij het Amalia kinderziekenhuis – Radboudumc in Nijmegen.
Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door de Christina Onderzoeks Subsidie (COS) van de NCFS.

*De volledige naam van het medicijn is lumacaftor/ivacaftor (Orkambi). Voor de leesbaarheid gebruiken we in de rest van dit artikel enkel de merknaam Orkambi.  

In 2019 kregen we toestemming om kinderen met taaislijmziekte (cystic fibrosis, CF) tussen de twee en zes jaar oud te gaan behandelen met de CFTR-modulatorEen medicijn dat de oorzaak van CF aanpakt. Orkambi. Van eerder onderzoek wisten we dat een deel van de kinderen goed reageerden op deze behandeling en andere kinderen minder goed of niet.

Met ons onderzoek hebben we de reactie van het afweersysteem in het bloed en de uitademingslucht gemeten. We deden dit vóór het starten met Orkambi en na het starten met de CFTR-modulator. Om zo te kijken of we konden voorspellen welke kinderen wel en niet reageerden op behandeling. Helaas was dit uiteindelijk niet mogelijk, maar we vonden wél een paar andere interessante zaken.  

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

Bij mensen met CF kennen we vooral het effect van de ziekte op de luchtwegen en de darmen. Maar CF heeft ook effect op het afweersysteem, dit begrijpen we veel minder goed. Wel weten we dat mensen met CF soms andere afweerstoffen aanmaken bij een bacteriële infectie. Hierdoor werkt het afweersysteem soms minder goed. Dit onderzoek gaf de unieke mogelijkheid om het effect van CFTR-modulatoren op de afweerreactie voor jonge kinderen met CF te onderzoeken. En als dat duidelijker wordt, helpt het in de toekomst om beter te voorspellen welke mensen wel en niet reageren op de behandeling met CFTR-modulatoren.

Hoe is het onderzocht?

Bij zeventien kinderen tussen de twee en zes jaar oud werd vóór de start van Orkambi en in de vier maanden daarna bloed en uitademingslucht verzameld.

Wat waren de bevindingen?

In het bloed zagen we dat de afweer net na het starten met Orkambi actiever was. Er werden meer ontstekingsstofjes geproduceerd. Die extra activiteit van het afweersysteem zagen we aan het eind van de studie niet meer. Onze theorie is dat het afweersysteem door Orkambi werd geactiveerd om slijm en bacteriën op te ruimen, zodat de onsteking in de longen afnam. Dit vonden we ook terug in de uitademingslucht. De stofjes die gemeten worden tijdens een ontsteking en infectie, waren op het eind van de studie minder aanwezig dan vóór het starten met Orkambi.

Wat betekent dit en hoe nu verder?

Het betekent dat we door dit onderzoek iets meer begrijpen hoe het afweersysteem bij jonge kinderen met CF reageert op CFTR-modulatoren. Helaas kunnen we met deze technieken nog niet voorspellen of iemand goed zal reageren op zo’n behandeling.

Wil je meer weten?

Lees hier het volledige artikel van dit onderzoek.