Bloemetjes in het gras
19/03/2025
Door Arian Visser
Over de onvruchtbaarheid van mannen met CF bestaan vele mythes. In een blog las ik eens dat de schrijver verwachtte na zijn longtransplantatie wel weer vruchtbaar te zijn. Een ander vestigde zijn hoop op CF-modulatoren. Ikzelf geloofde het ook niet toen ik op mijn veertiende over onvruchtbaarheid las. Mijn mannenwinkeltje daar beneden draaide helemaal prima, dus wat nou onvruchtbaar? Anno 1982 had ik geen sjoege van de samenstelling van sperma. Slechts tien procent ervan bestaat uit zaadcellen vanuit de testikels en alleen dat deel ontbreekt bij mannen met CF. De overige 90% van het blije nat komt, net als bij gezonde mannen, gewoon via prostaat en zaadblaasjes met een slordige 45 kilometer per uur (leuk weetje; wist ik niet) ter wereld.
Verwarring
Naast enige onkunde is allicht sprake van verwarring. Op enkele medische websites, ook die van de NCFS, valt te lezen: ‘De zaadleiders bij mannen met CF zijn niet (goed) aangelegd.’ Wat betekent dat woord tussen haakjes? Is ‘niet goed aangelegd’ soms hetzelfde als bijna wél goed aangelegd? En wat is dan nodig om dat te fixen? Of zijn de zaadleiders gewoon verstopt, zoals een ziekenhuis in België in 2023 schrijft in een patiëntenbrochure?
Een gerenommeerde CF-arts legde het me onlangs kristalhelder uit: ‘Verstopping is een fabeltje. Tijdens de ontwikkeling voor de geboorte worden de zaadleiders normaliter opengehouden door een vloeistofstroompje. Dat stroompje ontbreekt bij CF. Daardoor resteert geen buisje, maar slechts een weefselstrengetje’. Ik kreeg er een wat treurig beeld bij. Daar hangt het dan, bungelend aan een deerniswekkend weefselstrengetje.
Eerst oogsten, dan zaaien
Hoe het ook zij, er is goed nieuws! Over mannen met CF schrijft een ziekenhuis: ‘hun seksuele functioneren is normaal’. Voorwaarts dus CF-mannen met uw ‘mentula, festorum cultrix operosa dierum’ (penis, bedrijvige verzorger van feestdagen)! Bovendien produceren onze testikels gewoon zaadcellen. En dat aspect sprak mijn vrouw uitzonderlijk aan. Toen we mijn longtransplantatie eenmaal te boven waren, begonnen haar eierstokken luidruchtig te rammelen en de kinderwens nam bezit van ons. Eerst maar eens bellen met chirurgie.
In Nederland mocht mannelijk zaad toen onder voorwaarden, operatief worden verzameld. Onder het genot van een ruggenprik wachtte ik begin 2006 wijdbeens af wat de uroloog tussen mijn benen bij elkaar wist te scharrelen. Tien ‘rietjes’ zaad, miljoenen spermacellen. We waren dolgelukkig. Dragerschap was bij mijn vrouw al uitgesloten. Ons kindje zou geen CF krijgen, wel drager zijn.
Vierde dimensie
Onze droom barstte aanvankelijk ruw uiteen toen ons eerste kindje eind dat jaar na 23 weken net te vroeg werd geboren. Het kereltje was al helemaal af, maar verliet ons na vier minuutjes ademen. Wat een verlies was dat. Onbeschrijflijk.
Gelukkig kregen we anderhalf jaar later een gezonde dochter. Het meisje bracht een vierde dimensie in ons leven. Met haar bewonder ik alles weer opnieuw! De eerste stapjes, alles in je mond; een vlinder schminken, je eerste grote wond. IJsje morsen, regen op de ruit; met het vliegtuig op vakantie, vallen op je stuit. Samen door het bos, bloemetjes in het gras; ravotten in de zee, naar de eerste klas. Dan begint het lezen, middelbare school; puberteit in stappen, je speelt nu op viool.
Schipperen
Vandaag is ze bijna zeventien. Volgend jaar doet ze examen en vorige week bezochten we de open dag van een universiteit. Ze wordt volwassen en slaat haar eigen weg in. Terwijl ik een foto zoek bij deze blog trekken de jaren aan me voorbij. Grootbrengen kost met CF vaak extra energie en het is wel eens schipperen tussen zelfzorg en zorg voor haar. Hoe bestaat het toch dat ik dit meemaak, inmiddels 21 jaar na mijn longtransplantatie?
Ik hield niet alleen mijn eigen CF-kop boven water, maar kreeg de kans tegelijk te investeren in een heel nieuw, ander leven. Dankzij haar steekt hier in huis bovendien een frisse wind op met jeugdig idealisme, nieuwe kennis en andere meningen. Er komen vriendinnen, andere ouders en werelden tot ons die we niet kenden. De jonge geestdrift houdt me bij de les en uit mijn boomer bubbel.
En de aartsconservatieve controlfreak met CF die ik was, gericht op zichzelf, maakte plaats voor een flexibele, meegaande en ruimdenkende vader. Net als mijn testikels hangt mijn leven soms aan een zijden draadje. Maar mocht het nu ineens toch voorbij zijn, dan kon ik iets meegeven aan een volgende generatie.
Naschrift: alle bronnen van citaten en verwijzingen hierboven zijn bij de schrijver en redactie bekend.