Mijn nieuwe functie
14/09/2022
Door Merav Pront
Ik heb een nieuwe functie. Een nieuwe werkplek in Amsterdam, met leuke collega’s en uitzicht over de haven. Ik ben pas 29, maar ik heb het gevoel dat ik al veel functies heb gehad. Mijn eerste kreeg ik toen ik vijftien was, als kassière bij de supermarkt. Elke vrijdagmiddag na school, van een tot vijf. Op een keer riep mijn baas me naar haar kantoortje. Of ik voortaan niet meer naar feestjes wilde gaan in de nachten voor mijn shifts, vroeg ze, want ik zag er altijd zo moe uit en dat was niet representatief. “Ik heb klachten over je gekregen”, zei ze, terwijl ze haar cateye-montuur tussen haar paarse stekeltjes schoof. “Ik ben ziek”, zei ik, met tranen in mijn ogen. Dat wist ze niet.
Sindsdien heb ik functies als administratief medewerker en onderzoeksassistent en barista gehad. Sommige functies had ik jarenlang en andere maar voor even. Bij de supermarkt nam ik niet lang na het gesprek met mijn baas ontslag. Dat kon ze maar moeilijk begrijpen: “Te zwaar? Die ene middag per week?” Sommige van mijn functies was ik liever kwijt dan rijk geweest. En op sommige was ik trots, net als nu.
Er zijn ook momenten in mijn leven geweest dat ik helemaal geen functie had. Op die momenten was ik te ziek om te werken en deed ik, als je het aan mijn CV zou vragen althans, helemaal niets. Zelf zeg ik liever dat ik fulltime ziek was. Patiënt voor zeker twee fte en dat zonder ooit te solliciteren. Ik draaide werkweken van tachtig uur en regelmatig nachtdiensten, op de spoedeisende hulp of gewoon hoestend in bed. Geen negen tot vijf mentaliteit. Meerdere keren per week had ik bila’s (bilateraal overlegEen gesprek tussen twee mensen.) met mijn longarts en ik notuleerde mijn symptomen nauwgezet: elke ochtend hoest ik, elke avond slaap ik slecht omdat ik aan de volgende ochtend denk. En ook als ik uit het ziekenhuis ontslagen werd, werkte ik thuis even zo hard door. Ziek zijn kan namelijk prima remote.
Toch heb ik al die tijd geen functie gehad; geen taak, geen beroep. Functie betekent ‘werking’ of ‘dat waarvoor iets dient’, en in onze samenleving schrijven we onszelf pas een werking toe als we geld opleveren. Een mens is slechts de optelsom van wat hij produceert en bij mij betekende dat eindstand nul. Als je geen wezenlijke bijdrage levert aan het kapitalistische systeem, dan ben je er eigenlijk niet. Dan heb je geen bestaansrecht, geen functie. “Ik sta in de kantlijn van de samenleving”, omschreef een goede vriendin van mij, ook CF-patiënt, het ooit. Een voetnoot. Iedereen leest over je heen, want het verhaal kan prima zonder jou.
Mijn leven is nooit zwaarder geweest dan toen ik ziek was. Ik heb nooit harder gewerkt dan toen ik de hele dag in bed lag, infuus in mijn arm en blik op herstel. Toch word ik voornamelijk geprezen voor de dingen die ik doe als het moeilijkste reeds achter me ligt. De dingen die, in mijn ogen, niet zo heel veel zeggen over wat ik kan en wie ik ben. ‘Ik heb een nieuwe functie’, luidde het automatisch gegenereerde bericht dat LinkedIn voor me plaatste, nadat ik mijn digitale CV er had bijgewerkt. ‘Interessant’, zeiden meer dan negentig mensen terug.
Ik ben dankbaar voor de momenten dat het mij lukt om een baan te hebben. Ik probeer ervan te genieten, want ik kan je vertellen dat werken echt helemaal niets voorstelt als je het met ziek zijn vergelijkt. Het is een van de makkelijkste dingen die ik ooit gedaan heb. Tegelijkertijd weet ik dat er een toekomst bestaat waarin werken voor mij geen optie meer is. Waarin het enige waar ik voor dien, opnieuw, mijn eigen voortbestaan zal zijn. Daarom probeer ik, juist nu ik een nieuwe functie heb, te bedenken dat dat niets over mijn identiteit of eigenwaarde hoeft te zeggen. Dat ik niet leef om te werken. En dat ik ook zonder baan een functie heb.